Μια σύνθετη αναπαράσταση με ισορροπημένη σύνθεση αναπαριστά το λιμάνι του Πειραιά. Τα κτήρια της παραλιακής έκτασης απεικονίζονται στο βάθος του πίνακα και έχουν αποδοθεί εντελώς σχηματικά, ουσιαστικά περιγράφονται μόνον ως κτηριακοί όγκοι. Στο πρώτο πλάνο εικονογραφούνται οι γλάροι και η θάλασσα σε μια απόλυτη γαλήνη, τα νερά είναι σχεδόν διάφανα και δεν υπάρχει ούτε ένας ελαφρύς κυματισμός. Στη μεσαία ζώνη, ο Βολανάκης αναπαριστά τα διάφορα καράβια με επιλεκτικές λεπτομερειακές αναφορές. Αριστερά, δεσπόζει ένα αγκυροβολημένο, μεγάλο, τροχήλατο ατμόπλοιο με κατάρτια στην πρύμνη. Δίπλα του αχνοφαίνονται αραγμένα διάφορα ιστιοφόρα, ενώ στο κέντρο ένα μονοκάταρτο σκαρί διασχίζει το λιμάνι με φουσκωμένο το πανί. Δεξιά, σχηματίζονται στο βάθος μονοκάταρτα και δικάταρτα πλοία κοντά στην ακτή. Καθοριστική εικονογραφική λεπτομέρεια, μπροστά στη δεξιά άκρη, ένα πανύψηλο βαπόρι με τεντωμένη την αλυσίδα της άγκυράς του, που μόλις και ξεπροβάλλει.

Το θέμα του έργου είναι «Το λιμάνι του Πειραιά», αλλά η ζωγραφική απόδοση χαρακτηρίζεται από μια έντονη απλούστευση και είναι εντελώς διαφορετική από το έργο «Αναχώρηση από τον Πειραιά για την Τήνο», 1885-1890, όπου όλα περιγράφονται αναλυτικά.