Σκάφανδρο είναι η στεγανή υποβρύχια στολή που φορά ο δύτης προκειμένου να καταδυθεί, να περπατήσει και να εργαστεί στο βυθό για σημαντικό χρονικό διάστημα, εφοδιαζόμενος με αέρα που του παρέχεται μέσω σωλήνα από την επιφάνεια με μια χειροκίνητη αντλία αέρα που κινούσαν συνήθως δύο άνδρες γυρίζοντας μανιβέλες.

Κατά την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία, το 1837 ο Αουγκούστους Ζίμπε (Augustus Siebe) ίδρυσε εταιρεία κατασκευής σκαφάνδρων, που διαδόθηκαν παντού. Η δυνατότητα που δόθηκε στους σπογγαλιείς να παραμένουν πολλή ώρα στο βυθό εκτόξευσε τη σπογγαλιεία διεθνώς, και ειδικά μεταξύ των Ελλήνων νησιωτών.

Αρχικά το κράνος συνδεόταν με την υπόλοιπη στολή με 12 βίδες οι οποίες εξασφάλιζαν τη στεγανότητα. Σύντομα όμως εμφανίστηκε ο ρωσικός τύπος κράνους με 3 μόνο βίδες, που εξασφάλιζε μεγαλύτερη πρακτικότητα. Η στεγανότητα επιτυγχανόταν με ένα στεγανό χάλκινο κράνος που διέθετε σωλήνα παροχής αέρα, και το οποίο στερεωνόταν με μεταλλική και λαστιχένια φλάντζα και τρία μπουλόνια με την υπόλοιπη στολή, καθιστώντας το σύνολο στεγανό.

Στην Ελλάδα έφερε και παρουσίασε το σκάφανδρο στο έκπληκτο κοινό του στη Σύμη το 1863 ο Φώτης Μαστορίδης. Με το σκάφανδρο γινόταν δυνατή η παραμονή του δύτη στο βυθό για μεγάλα χρονικά διαστήματα αλλά οι επιπτώσεις στην υγεία των δυτών ανάλογα με το βάθος και το χρόνο παραμονής εκεί, ανακαλύφθηκαν με οδυνηρό τρόπο, μέσα από πολλά ατυχήματα και δυστυχήματα. Η νόσος των δυτών, όπως ονομάστηκε, έπληξε μεγάλους αριθμούς σπογγαλιέων.